CogniFit - Odaklanmış Dikkat

Odaklanmış dikkat nedir?

Odaklanmış dikkat beynin dikkatini hedef bir uyarıcı üzerinde uzun süre yoğunlaştırabilme kabiliyetidir. Odaklanmış dikkat, alakalı bir uyarıcıyı hızlıca farketmemize olanak verek dikkat türüdür. Odaklanmış dikkati, ya da mental odaklanmayı, her içsel uyarıcılar (susuzluk hissetmek), hem de dıştan gelen uyarıcılarla (sesler) ilgilenmek için kullanırız. Bu bilişsel kabiliyet gündelik aktiviteleri dikkatlice ve doğru biçimde yapabilmemiz için çok önemlidir.

Dikkatimizi uzun süre tek bir eylem ya da uyarıcı üzerinde yoğunlaştırma kabiliyetimiz, birçok farklı faktöre bağldır:

• Kişisel Faktörler: Motivasyon, duygular, aktivasyon miktarı/seviyesi, veya uyarıcını işlendiği duyusal modalite. Bir uyarıcıyı doğru olarak işleme eğilimimiz uyanık ve motive olduğumuzda daha yüksekken, bu olasılık üzgün ya da yorgun olduğumuzda veya uyarıcı sıkıcı olduğunda daha düşük olur.
• Çevresel Etkenler: Etrafta daha az miktarda dikkat dağıtıcı faktör varken bir uyarıcı ya da hedef eyleme odaklanmak daha kolay olacaktır. Dikkat dağıtıcı etkenlerin daha sık ve yoğun belirmesi halinde konsantre olmak güçleşir.
• Uyarıcı Etkenler: Uyarıcının yenilik, karmaşıklık, süre, ya da göze çarpıcılığı. Eğer sadece tek, basit, açık bir uyarıcı varsa, bunu tespit etmesi daha kolay olacaktır.

Pratik ve bilişsel antrenman odaklanmış dikkati geliştirmeye yardımcı olabilir, ve bunun sonucu olarak, bir uyarıcı ya da eyleme uzun süre odaklanabilme kabiliyeti de iyileşebilir.

Odaklanmış Dikkat Örnekleri

• Her araba kullandığınızda, yola, diğer arabalara, hıza, trafik işaretlerine, ve kendi aracınızın ışıkları ve ikaz işaretlerine uzun süre dikkat etmelisiniz. Araba sürerken oluşabilecek herhangi bir dikkat dağınıklığı ölümcül sonuçlara yol açabilir ve gelişmiş bir odaklanmış dikkat gereksiz kazaları önleyebilir.
• Öğrenciler sınıf içerisinde dersi anlatan öğretmen olsun, ders kitabı ya da bir sonraki proje hakkında konuşan sınıf arkadaşı olsun, tüm önemli uyarıcılara dikkatini doğru ve etkili bir biçimde verebilmelidir. Eğer öğrenci mental odaklanmayı sürdüremiyorsa, bunun çok önemli akademik yansımalarını görebilir.
• Çalışanlar hemen hemen her alanda odaklanmış dikkati kullanırlar. İster bir mağazada müşteriyle ilgilenmek ister bir ofiste evrak hazırlamak olsun, yapmakta olduğunuz işe zaman ve dikkatinizi vermeniz çok önemlidir.
• Gündelik yaşatınızda odaklanmış dikkati hergün kullanırsınız; masanızdan düşen bir şeyi alırken, akşam yemeğini hazırlarken, yemekten sonra sofrayı kaldırırken...

Odaklanmış dikkat eksikliğiyle alakalı problem ve bozukluklar

Bazen etrafta ne olup bittiğinin farkında olmamak gayet normaldir ancak odaklanmış dikkat ciddi derecede hasar aldığında, belli bir dereceye kadar dikkat gerektiren çok sayıda günlük aktivitelerin yerine getirilmesi imkansızlaşır. Hasarlı odaklanmış dikkat, diğer günlük işleri yapılması daha zor ve az verimli hale sokacaktır..

Odaklanmış dikkat, odaklanmış dikkatin kendisiyle ilgili sorunlardan veya kullandığı dikkat alt süreçlerinden birinden (bu durumda uyarılma ve aktivasyon) kaynaklansın, bir dizi bozuklukla değişebilir. Zayıf odaklanmış dikkati olan biri, ilgili uyaranlara dikkatini sürdüremeyecektir. Sürekli dikkat ile karakterize edilen en iyi bilinen bozukluk, sizi çevreleyen alanın yarısında (sağ veya sol) uyaranların tespit edilmesini imkansız kılan heminegligence veya yarı uzamsal ihmaldir. Dikkat Eksikliği Hiperaktif Bozukluk veya Dikkat Eksikliği Bozukluğu (sırasıyla ADHD veya ADD), daha çok bellek sorunlarından kaynaklansa da, ilgili uyaranları tespit etmeyi zorlaştıran büyük bir odaklanmış dikkat bileşenine de sahiptir. Şizofreni, Alzheimer Hastalığı veya genel olarak demans gibi bozukluklarda zihinsel odaklanma problemlerini de görebiliriz. İnme veya beyin hasarı nedeniyle herhangi bir beyin hasarı geçirmiş kişilerde odaklanmış dikkat bozukluklarının ortaya çıkması yaygındır. Öte yandan, anksiyete bozukluğu olan kişilerde aşırı yüksek düzeyde zihinsel odaklanma olabilir.

Odaklanmış Dikkati Nasıl Ölçebilir ve Değerlendirebilirsin?

Odaklanmış dikkat, günlük yaşamınızda bir dizi aktivitenin yapılmasını mümkün kılar. Zihinsel odağınızı bir uyarana doğru ve verimli bir şekilde dönüştürme yeteneği, odaklanmış dikkatinize bağlıdır, bu nedenle odaklanmış dikkatin değerlendirilmesi, günlük yaşamın çeşitli alanlarında yararlı olabilir. Akademik alanlar: Bir çocuğun sınıfta dikkat etmesi gereken sorunlar olup olmadığını ve kendilerine farklı bir şekilde açıklanan yeni bilgi veya talimatlara ihtiyaç duyabileceklerini anlayın. Klinik alanlar: Bir hastanın kendilerine verilen endikasyonlara dikkat edip edemeyeceğini veya çevrelerine etkili bir şekilde uyum sağlayabileceklerini bilir. Profesyonel alanlar: Potansiyel bir çalışanın iyi bir sürücü, kalite kontrol müdürü, ofis çalışanı vb.

Tam bir nöropsikolojik değerlendirme yardımıyla, odaklanmış dikkat gibi çok sayıda bilişsel beceriyi kolayca ve doğru biçimde değerlendirmek mümkündür. CogniFit'in odaklanmış dikkati ölçmek için değerlendirmesi Devamlı Performans Testinden esinlenmiştir. Bu test dürtüsellik, anksiyete, dikkatsizlik gibi diğer davranışsal değişmeleri de değerlendirmeye yardım eder. Odaklanmış dikkate ek olarak, ketleme ve yön değiştirme de bu test tarafından ölçülür.

• Dikkatsizlik Testi FOCU-SHIF: Ekranın her bir köşesinde bir ışık belirecek. Kullanıcı mümkün olduğunca hızlı sarı ışıklara tıklamalı ve kırmızı ışıklara tıklamaktan sakınmalıdır.
• Hız Testi REST-HECOOR: Ekranda mavi bir dörtgen belirecek. Kullanıcı mümkün olduğunca hızlı ve çok sayıda bu dörtgenin ortasına tıklamalıdır. Kullanıcı ne kadar çok tıklarsa skoru o kadar yüksel olur.

Odaklanmış Dikkati Nasıl İyileştirebilir veya Geliştirebilirsin?

Odaklanmış dikkat dahil tüm bilişsel beceriler çalıştırılıp geliştirebilirler. CogniFit bunu profesyonel bir programla mümkün kılıyor.

Beyin plastisitesi odaklanmış dikkat rehabilitasyonunun ve diğer bilişsel becerilerin temelidir. CogniFit, odaklanmış dikkat ve diğer bilişsel işlevlerdeki eksiklikleri iyileştirmeye yardımcı olmak için tasarlanmış bir dizi egzersiz içerir. Beyin ve sinir bağlantıları zorlanarak ve çalıştırılarak güçlendirilebilir, bu nedenle bu becerileri sık sık eğiterek odaklanmış dikkatle ilgili beyin yapıları daha güçlü hale gelecektir. Bu, kulaklarınız beyne bilgi gönderdiğinde ve beyin bunu işlediğinde, bağlantıların daha hızlı ve daha verimli çalışacağı ve genel olarak zihinsel odaklanmanızı geliştireceği anlamına gelir.

CogniFit sinaptik esneklik ve nörojenez alanından uzmanlaşmış bir profseyoneller ekibi tarafından yaratılmıştır, işte bu sayede her bir kullanıcının ihtiyaçlarına uyan kişiye özel stimülasyon progragramını geliştirmemiz mümkün oldu. Bu program ilk olarak odaklanmış dikkat ve çok sayıda diğer önemli bilişsel alanı değerlendirir ve bu sonuçları baz alarak, her bir kullanıcı için kişiye özel bir beyin antrenman programı oluşturur. Program ilk bilişsel değerlendirmelerden verileri otomatik olarak toplar ve sofistike algoritmalarla kullanıcının bilişsel zayıflıklarını geliştiren ve güçlü bilişsel yönlerini çalıştıran bir program oluşturur.

Sürdürülen dikkati geliştirmenin anahtarı doğru ve sürekli antrenmandır. CogniFit'in profesyonel değerlendirme ve antrenman araçları hem bireylere hem de uzmanlara bu işlevi en iyi haline getirmeye yardım etmek için tasarlanmıştır. Haftada sadece iki ya da üç gün 15'er dakika yeterli olacaktır.

CogniFit'in değerlendirme ve stimülasyon programlarına çevrimiçi ulaşılabilir ve nerdeyse tüm bilgisayar ve mobil cihazlarda yapılabilir. Program eğlenceli, interaktif zeka oyunlarından oluşur ve her antrenman oturumun sonunda, kullanıcıya otomatik olarak bilişsel gelişimine işaret eden detaylı bir grafik ulaşır.